HAVADÁMK
Հաւատամք
El "Havadamk" es la profesión de fe. En el rito armenio, se canta con un texto muy parecido al Credo niceno-constantinopolitano y se lo hace luego de la proclamación del Santo Evangelio. Lo común es que lo canten los ministros del altar "a capella", y que el coro y todo el pueblo se sume a cantarlo. Durante el canto, el diácono se coloca al lado del sacerdote y sostiene en alto el Evangeliario mirando al altar, mientras que otro los ministros baja a incensar todo el templo.
🎼 VERSIONES DEL HIMNO
Aquí podrás escuchar diferentes versiones del himno. Si no te aparece el reproductor audio ▶️ o te aparece pero no podés escucharlo, probá haciendo click sobre el parlantito 🔊 que está al comienzo de cada título. En caso de que el audio no se reproduzca, probá actualizando la página e intentá de nuevo. Si estás en una computadora, podés actualizarla simplemente presionando la tecla F5.
🔊 · Gomidás Vartabéd (Կոմիտաս Վարդապետ)
En el libro de partituras de la Misa de Gomidás no figura completa la partitura del himno sino sólo el comienzo, dando a entender que la idea, en este caso, no es sujetarse a una melodía estricta sino guiarse por un patrón melódico que se adapta a la cantidad de sílabas que contenga cada frase.
🔊 · Onnik Dinkjian (Oննիկ Տինքճեան)
Esta versión tiene un estilo melismático, a diferencia de la anterior (que es silábica). El intéprete canta como solista y, de fondo, acompañan voces sosteniendo una nota base.
📖 TEXTO COMPLETO
A continuación, ofrecemos el texto del himno en armenio clásico o lengua “krapár” (գրաբար), con su correspondiente transliteración del himno al alfabeto latino, para que pueda ser leído incluso por alguien que no conozca las letras armenias. Y más abajo, la traducción al castellano:
* Armenio:
Հաւատամք ի մի Աստուած:
Ի Հայրն ամենակալ, յարարիչն երկնի եւ երկրի՝ երեւելեաց եւ աներեւութից:
Եւ ի մի Տէր Յիսուս Քրիստոս, յՈրդին Աստուծոյ, ծնեալն յԱստուծոյ Հօրէ՝ միածին, այսինքն՝ յէութենէ Հօր: Աստուած յԱստուծոյ, լոյս ի լուսոյ, Աստուած ճշմարիտ յԱստուծոյ ճշմարտէ, ծնունդ եւ ոչ արարած: Նոյն ինքն ի բնութենէ Հօր, որով ամենայն ինչ եղեւ յերկինս եւ ի վերայ երկրի՝ երեւելիք եւ աներեւոյթք: Որ յաղագս մեր մարդկան եւ վասն մերոյ փրկութեան՝ իջեալ ի յերկնից, մարմնացաւ, մարդացաւ, ծնաւ կատարելապէս ի Մարիամայ սրբոյ Կուսէն՝ Հոգւովն սրբով: Որով էառ մարմին, զհոգի եւ զմիտս, եւ զամենայն որ ինչ է ի մարդ, ճշմարտապէս ոչ կարծեօք: Չարչարեալ, խաչեալ, թաղեալ, յերրորդ աւուր յարուցեալ, ելեալ ի յերկինս նովին մարմնովն, նստաւ ընդ աջմէ Հօր: Գալոց է նովին մարմնովն եւ փառօք Հօր՝ ի դատել զկենդանիս եւ զմեռեալս, որոյ թագաւորութեանն ոչ գոյ վախճան:
Հաւատամք եւ ի սուրբ Հոգին՝ յանեղն եւ ի կատարեալն, որ խօսեցաւ յօրէնս ի մարգարէս յաւետարանս, որ էջն ի Յորդանան, քարոզեաց յառաքեալսն բնակեցաւ ի սուրբսն:
Հաւատամք եւ ի մի միայն յընդհանրական եւ յառաքելական սուրբ Եկեղեցի: Ի մի մկրտութիւն՝ յապաշխարութիւն, ի քաւութիւն եւ ի թողութիւն մեղաց: Ի յարութիւն մեռելոց, ի դատաստանսն յաւիտենից հոգւոց եւ մարմնոց, յարքայութիւնն երկնից եւ ի կեանսն յաւիտենականս:
Ի Հայրն ամենակալ, յարարիչն երկնի եւ երկրի՝ երեւելեաց եւ աներեւութից:
Եւ ի մի Տէր Յիսուս Քրիստոս, յՈրդին Աստուծոյ, ծնեալն յԱստուծոյ Հօրէ՝ միածին, այսինքն՝ յէութենէ Հօր: Աստուած յԱստուծոյ, լոյս ի լուսոյ, Աստուած ճշմարիտ յԱստուծոյ ճշմարտէ, ծնունդ եւ ոչ արարած: Նոյն ինքն ի բնութենէ Հօր, որով ամենայն ինչ եղեւ յերկինս եւ ի վերայ երկրի՝ երեւելիք եւ աներեւոյթք: Որ յաղագս մեր մարդկան եւ վասն մերոյ փրկութեան՝ իջեալ ի յերկնից, մարմնացաւ, մարդացաւ, ծնաւ կատարելապէս ի Մարիամայ սրբոյ Կուսէն՝ Հոգւովն սրբով: Որով էառ մարմին, զհոգի եւ զմիտս, եւ զամենայն որ ինչ է ի մարդ, ճշմարտապէս ոչ կարծեօք: Չարչարեալ, խաչեալ, թաղեալ, յերրորդ աւուր յարուցեալ, ելեալ ի յերկինս նովին մարմնովն, նստաւ ընդ աջմէ Հօր: Գալոց է նովին մարմնովն եւ փառօք Հօր՝ ի դատել զկենդանիս եւ զմեռեալս, որոյ թագաւորութեանն ոչ գոյ վախճան:
Հաւատամք եւ ի սուրբ Հոգին՝ յանեղն եւ ի կատարեալն, որ խօսեցաւ յօրէնս ի մարգարէս յաւետարանս, որ էջն ի Յորդանան, քարոզեաց յառաքեալսն բնակեցաւ ի սուրբսն:
Հաւատամք եւ ի մի միայն յընդհանրական եւ յառաքելական սուրբ Եկեղեցի: Ի մի մկրտութիւն՝ յապաշխարութիւն, ի քաւութիւն եւ ի թողութիւն մեղաց: Ի յարութիւն մեռելոց, ի դատաստանսն յաւիտենից հոգւոց եւ մարմնոց, յարքայութիւնն երկնից եւ ի կեանսն յաւիտենականս:
* Fonética:
Havadámk i mi Asdvádz.
I Háirn amenagál, hararíchên iergní iev iergrí, iereveliáts iev anerevutíts.
Iev i mi Der Hisús Krisdós, hOrtín Asdudzó, dzêniálên hAsdudzó Horé miadzín, aisínkên heutené Hor. Asdvádz hAsdudzó, lúis i lusó, Asdvádz dyêshmaríd hAsdudzó dyêshmardé, dzênúnt iev vóch ararádz. Núin ínkên i pênutené Hor, voróv amenáin ínch ieghév herguíns iev i verá iergrí, ierevelík iev anerevúitk. Vor haghákês mer martgán iev vásên meró pêrgutián, ichiál i hergníts, marmnatsáv, martatsáv, dzênáv gadarelabés i Mariamá sêrpó Gusén, Hokvóvn sêrpóv. Voróv eár marmín, êzhokí iev êzmíds, iev zamenáin vor inch e i mart, dyêshmardabés iev vóch gardziók. Charchariál, jachiál, taghiál, herrórt avúr harutsiál, ieliál i herguínês novín marmnóvên, nêsdáv ênt achmé Hor. Kalóts é novín marmnóvên iev parók Hor, i tadél êzguentanís iev êzmeriáls, voró takavorutiánên vóch ko vajdyán.
Havadámk iev i surp Hokín hanéghên iev i gadariáln. Vor josetsáv hOrénês iev i Markarés iev hAvedaráns. Vor échn i Hortanán, karoziáts harakiálsên iev pênaguetsáv i súrpsên.
Havadámk iev i mi miáin hênthanragán iev harakelagán surp Iegueghetsí. I mi mêguêrdutiún, habashjarutiún, i kavutiún iev i toghutiún megháts. I harutiún merelóts. I tadasdánsên havideníts, hokvóts iev marmnóts. Harkaiutiúnên iergníts iev i guiánsên havidenagáns.
I Háirn amenagál, hararíchên iergní iev iergrí, iereveliáts iev anerevutíts.
Iev i mi Der Hisús Krisdós, hOrtín Asdudzó, dzêniálên hAsdudzó Horé miadzín, aisínkên heutené Hor. Asdvádz hAsdudzó, lúis i lusó, Asdvádz dyêshmaríd hAsdudzó dyêshmardé, dzênúnt iev vóch ararádz. Núin ínkên i pênutené Hor, voróv amenáin ínch ieghév herguíns iev i verá iergrí, ierevelík iev anerevúitk. Vor haghákês mer martgán iev vásên meró pêrgutián, ichiál i hergníts, marmnatsáv, martatsáv, dzênáv gadarelabés i Mariamá sêrpó Gusén, Hokvóvn sêrpóv. Voróv eár marmín, êzhokí iev êzmíds, iev zamenáin vor inch e i mart, dyêshmardabés iev vóch gardziók. Charchariál, jachiál, taghiál, herrórt avúr harutsiál, ieliál i herguínês novín marmnóvên, nêsdáv ênt achmé Hor. Kalóts é novín marmnóvên iev parók Hor, i tadél êzguentanís iev êzmeriáls, voró takavorutiánên vóch ko vajdyán.
Havadámk iev i surp Hokín hanéghên iev i gadariáln. Vor josetsáv hOrénês iev i Markarés iev hAvedaráns. Vor échn i Hortanán, karoziáts harakiálsên iev pênaguetsáv i súrpsên.
Havadámk iev i mi miáin hênthanragán iev harakelagán surp Iegueghetsí. I mi mêguêrdutiún, habashjarutiún, i kavutiún iev i toghutiún megháts. I harutiún merelóts. I tadasdánsên havideníts, hokvóts iev marmnóts. Harkaiutiúnên iergníts iev i guiánsên havidenagáns.
* Castellano:
Creemos en un solo Dios.
En el Padre omnipotente, Creador del Cielo y de la tierra y de todo lo visible e invisible.
Y en un solo Señor, Jesucristo, Hijo Unigénito de Dios, nacido de Dios Padre, o sea, de la misma sustancia del Padre. Dios de Dios, Luz de Luz, Dios verdadero de Dios verdadero, engendrado, no creado. El mismo, de la naturaleza del Padre, por quien han sido hechas todas las cosas en el cielo y en la tierra, visibles e invisibles. Que por nosotros, los hombres y por nuestra salvación, descendiendo del cielo se encarnó, se hizo hombre, nació perfectamente de la santa Virgen María, por el Espíritu Santo. Que tomó cuerpo, alma e inteligencia y todo lo que hay en el hombre, verdaderamente y no en apariencia. Que padeció, fue crucificado, sepultado y resucitó al tercer día. Subió al cielo con el mismo cuerpo, se sentó a la derecha del Padre. Vendrá con el mismo cuerpo y con la gloria del Padre a juzgar a los vivos y a los muertos, y su reino no tendrá fin.
Creemos también en el Espíritu Santo, perfecto y no creado, que habló en la Ley, por los Profetas y en el Evangelio, que descendió en el Jordán, predicó por los Apóstoles y habita en los santos.
Creemos también en una sola Iglesia, santa, católica y apostólica. En un solo bautismo, en la penitencia, en la expiación y en el perdón de los pecados, en la resurrección de los muertos, en el juicio eterno de las almas y de los cuerpos, en el reino de los Cielos y en la vida eterna.
En el Padre omnipotente, Creador del Cielo y de la tierra y de todo lo visible e invisible.
Y en un solo Señor, Jesucristo, Hijo Unigénito de Dios, nacido de Dios Padre, o sea, de la misma sustancia del Padre. Dios de Dios, Luz de Luz, Dios verdadero de Dios verdadero, engendrado, no creado. El mismo, de la naturaleza del Padre, por quien han sido hechas todas las cosas en el cielo y en la tierra, visibles e invisibles. Que por nosotros, los hombres y por nuestra salvación, descendiendo del cielo se encarnó, se hizo hombre, nació perfectamente de la santa Virgen María, por el Espíritu Santo. Que tomó cuerpo, alma e inteligencia y todo lo que hay en el hombre, verdaderamente y no en apariencia. Que padeció, fue crucificado, sepultado y resucitó al tercer día. Subió al cielo con el mismo cuerpo, se sentó a la derecha del Padre. Vendrá con el mismo cuerpo y con la gloria del Padre a juzgar a los vivos y a los muertos, y su reino no tendrá fin.
Creemos también en el Espíritu Santo, perfecto y no creado, que habló en la Ley, por los Profetas y en el Evangelio, que descendió en el Jordán, predicó por los Apóstoles y habita en los santos.
Creemos también en una sola Iglesia, santa, católica y apostólica. En un solo bautismo, en la penitencia, en la expiación y en el perdón de los pecados, en la resurrección de los muertos, en el juicio eterno de las almas y de los cuerpos, en el reino de los Cielos y en la vida eterna.
Descargá el 📕 Credo armenio en PDF, con explicaciones de términos técnicos.
💡 DETALLE
Si bien por costumbre conocemos a esto como el "Credo" (que significa "Creo"), la palabra "Havadamk" está en plural, por lo que en rigor significa "Creemos".
Para aprender el himno y cada voz por separado, ingresá al siguiente enlace:
🌐 https://armenianmass.blogspot.com/2015/12/havadamk.html
🌐 https://armenianmass.blogspot.com/2015/12/havadamk.html